جلد نخست کتاب «رؤيت هلال» تهيه و تحقيق شده توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي، و مركز احياء آثار اسلامي و به كوشش رضا مختاري و محسن صادقي از سوي موسسه بوستان كتاب منتشر شد. اين اثر، دومين موضوع از طرح بزرگ «ميراث فقهي» است كه در پنج جلد و در حدود 4000 صفحه عرضه ميشود.\
«ميراث فقهي» كمك بزرگي به فقهپژوهان براي استنباط است و تقريبا نيمي از زحمت استنباط را از دوش آنان برميدارد.
در شريعت مقدس اسلام، بسياري از وظايف و عبادات فردي و اجتماعي مسلمانان براساس ماههاي قمري، و تشخيص آغاز و انجام ماههاي قمري هم مبتني بر رويت هلال است. مراسم بسيار مهم و اساسي حج، تعيين روز عرفه و عيد قربان، روزه ماه مبارك رمضان، شبهاي قدر، ايام تاريخي مهم مثل مبعث، غدير، عاشورا و مهمتر از همه، عيد فطر، همگي منوط به رويت هلالاند و حتي برخي وظايف مانند روزه عيد فطر، مردد بين محذورين است كه اگر روز آخر ماه رمضان باشد روزهاش واجب و اگر عيد فطر باشد روزهاش حرام است. به دليل همين نقش اساسي و تاثير گسترده، وسيلهاي بس آسان و در دسترس براي تحقق اختلاف مسلمانان يا اتحاد آنهاست. در اموري مثل روزه يومالشك اول ماه مبارك يا احياي دو شب به نيت ليلةالقدر، اگر بتوان حتي با وجود اختلاف مشكل را حل كرد در اموري مثل تعيين روز عرفه و عيد قربان و عيد فطر چنين راهي وجود ندارد. مگر ميتوان مسلمانان را مكلف كرد كه در يومالشك آخر ماه مبارك، طريق احتياط پيش گيرد و مثلا با مسافرت روزه خود را افطار كنند؟
بر اساس مطالب كتاب، اختلاف در ثبوت هلال ماههاي مبارك رمضان، شوال و ذيحجه در كشورهاي اسلامي و ايران، پيامدهاي بس ناگواري تاكنون داشته است. پارهاي از اين آثار مربوط به اعمال حج و ثبوت هلال ذيحجه در مكه است كه در باب مستقلي در مقدمه همين كتاب، يعني باب پنجم (حج و رويت هلال) ذكر شده است. برخي نيز در ادامه همين باب با عنوان «رويت هلال در گذر تاريخ» خواهد آمد.
رضا مختاري در بخشي از پيشگفتار كتاب آورده است: «صاحب اين قلم در سال 1369 شمسي طي مقالهاي كوتاه، احيا و تصحيح و نشر ميراث فقهي را به اهل تحقيق و حوزهها پيشنهاد كرد. مدتي بعد از آن به سال 1373 شمسي با كمك فاضل محترم جناب آقاي محسن صادقي و برخي از دوستان ديگر، در مركز تحقيقات مدرسه ولي عصر(عجلالله تعالي فرجهالشريف) دست به كار تدوين، تصحيح و تنظيم اولين نمونه از ميراث فقهي يعني غنا، موسيقي شديم. سپاس خداوند كارساز بندهنواز را كه پس از پنج سال كار مداوم توانفرسا، آماده و در سه جلد بزرگ در حدود سه هزار صفحه در سالهاي 1376 – 1377 منتشر شد. در طرح عظيم "ميراث فقهي" چهل موضوع از مهمترين موضوعات فقهي انتخاب و مشخص شده كه اولينشان غنا، موسيقي و دومين آنها رويت هلال است. فهرست كامل موضوعات چهلگانه همراه با توضيحاتي در مقدمه غنا، موسقي آمده است.»
كتاب حاضر مشتمل بر هفت بخش است. «آيات رويت هلال؛ رسالههاي رويت هلال؛ آراء فقيهان در رويت هلال؛ مباحث هيوي رويت هلال؛ مذاهب ديگر و رويت هلال؛ كتابشناسي رويت هلال و احاديث رويت هلال» عناوين بخشهاي مختلف اين كتاب به حساب ميآيند.
همچنين بخش اول و دوم در جلد اول و دوم رويت هلال، بخش سوم و چهارم در جلد سوم و چهارم و بخشهاي پنجم، ششم و هفتم در جلد پنجم درج شدهاند. در آغاز هر بخش يا هر جلد توضيحاتي درباره چگونگي بخشها آمده است. در باب دوم كه سي رساله در رويت هلال از دوران شيخ مفيد تاكنون در آن درج شده، در آغاز هر رساله از پيشينيان درباره مولِف و مولَف توضيحاتي داده شده است. همچنين در مقدمهاي كه پس از پيشگفتار كتاب آمده، طي شش باب درباره مسائل گوناگون رويت هلال بحث به ميان آمده است.
در بخش ديگري از پيشگفتار كتاب حاضر ميخوانيم: «هر يك از اين پنج جلد رويت هلال را به يكي از مفاخر و عالمان شيعه تقديم كردهايم. عالماني از سلسله قهرمانان مجدآفرين و قلههاي سر به آسمان برده و ستيغهاي برافراشته، كه رايت شوكت و عزت را بر بام اين بوم و بر برافراشتند و در دل بدخواهان رعب افكندند و در برابر استعمارگران سدهايي پولادين و نفوذناپذير بودند؛ يعني، به ترتيب، حضرات:
1. ميرزاي بزرگ شيرازي (متوفي 1312)؛ 2. شيخ فضلالله نوري (متوفي 1327)؛ 3. سيدحسن مدرس (متوفي 1356)؛ 4. سيدمجتبي نواب صفوي (متوفي 1375)؛ 5. سيدابوالقاسم كاشاني (متوفي 1381).»
چاپ سوم جلد نخست کتاب «رؤيت هلال» در شمارگان 1000 نسخه، 768 صفحه و بهاي 160000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما